راسکلنیکف

یکی از فصلهای کتاب جنایت و مکافات بطور کامل اختصاص داره به نامه ی مادر راسکلنیکف به او. در این نامه مادر شرح حال کوتاهی از شرایط زندگی خودش و خواهر راسکلنیکف می نویسه و سپس جریان ازدواج خواهر او را با جزئیات تعریف می کنه، و در آخر هم به او تضمین می ده که با وجود شوهرخواهر جدید، نه تنها خیال راسکلنیکف از شادی و خوشبختی خواهرش و مادرش راحت خواهد بود که حتی سفره ای هم برای خود راسکلنیکف پهن شده و او تنها کافیه که لب تر کنه و به واسطه ی این شوهرخواهر شغل جدیدش را آغاز کنه.

اولین بار که این کتاب رو خونده بودم -حدود بیست و اندی سال پیش- برام عجیب بود که چرا راسکلنیکف اونقدر از اون نامه برداشت منفی می کنه! مگر نه این بود که شرایط مادر و خواهرش روبراه شده بود و حالا حتی خود او هم می تونست یک شغل درست درمون بگیره و لااقل کرایه خونه کذایی اش را بده؟ پس چرا اینقدر لجوجی و بدبینی؟ چرا راسکلنیکف اینهمه مهربونی و فداکاری مادر و خواهرش رو میذاشت به حساب فریبکاری و توجیه کاری؟ ادامه ی داستان هم قانعم نکرده بود که چرا برداشت راسکلنیکف باید اینجوری باشه؟؟؟

خلاصه گذشت تا اینکه حدود یه سال پیش کتاب رو دوباره خوندم (البته این بار به زبان انگلیسی) و جالب اینجا بود که متن نامه به من دقیقا احساسی رو القا کرد که به راسکلنیکف! بعد از بیست سال اونقدر درکش کردم که می خواستم دست گردنش بندازم و بگم «من می فهممت، درکت میکنم...». به نظرم نامه در نهایت فریبکاری نوشته شده بود و مادر تلاش کرده بود پسرش رو با اون وعده ها خر کنه.

حالا اینو نوشتم که بگم در طول زمان برداشتهای ما ممکنه نسبت به مسائل و موضوعات یکسان تغییرات شگرفی بکنه. این ممکنه به دلایل متعددی روی بده و به نظر من یک سیر طبیعی و نرماله. به این ترتیب تعصب داشتن و حساس بودن روی اعتقادات و برداشتهای امروز نه تنها درست نیست بلکه ممکنه بعدها باعث شرمندگی هم باشه. یادمون هست که اونچه که می بینیم تنها برداشت ما از چیزی ست که می بینیم...